Chroniczny stres a funkcjonowanie mózgu

W przypadku dzieci, jeśli są stale obciążone stresem, ich szansa na powrót do równowagi jest mała, a także wymaga wiele czasu. Każdy z nas na swojej drodze spotyka tzw. niegrzecznych uczniów: impulsywnych, wybuchowych, mających problemy z panowaniem nad własnymi emocjami, ulegających zmiennym nastrojom, rozproszonych, niepotrafiących się odnaleźć. Być może warto przyjrzeć się dokładnie tym młodym ludziom i zastanowić się nad tym, czy to nie stres jest przyczyną zaistniałej sytuacji. 

Co dzieje się w mózgu w sytuacji stresowej?

Paul MacLean wprowadził model mózgu składający się z trzech elementów: kora nowa, paleolityczny mózg ssaczy i mózg gadzi (choć taki obraz to duże uproszczenie). Górna warstwa mózgu – kora nowa jest odpowiedzialna za wspieranie funkcji wyższych, np. język, myślenie, czytanie, samokontrola. Pod tą warstwą znajduje się mózg ssaczy; zawiera on układ limbiczny, a jego działanie jest związane z emocjami i popędami. Najstarsza część, czyli mózg gadzi, współdziała z układem limbicznym w kwestii regulowania pobudzenia i czujności. 
Jeśli pojawia się zbyt wiele stresorów, układ limbiczny może stać się nadmiernie wrażliwy i reagować na wszelkie, nawet niewielkie oznaki zagrożenia. W konsekwencji wskaże, że dany bodziec jest zagrożeniem, nie dopuszczając do głosu kory przedczołowej (która powinna zweryfikować, czy zagrożenie jest realne) i wszczynając alarm w postaci wyrzutu neuroprzekaźników, których zadaniem jest wsparcie w radzeniu sobie podczas niebezpiecznych sytuacji poprzez przełączenie organizmu na tryb walki lub ucieczki. Charakterystycznymi hormonami dla tego typu zdarzeń są adrenalina i kortyzol. Neuroprzekaźniki powodują szereg reakcji prowadzących do tego, że alarm wciąż pozostaje włączony, a organizm jest cały czas w trybie walki lub ucieczki, wyzwalając hormony stresu. Niestety, ich nadmiar zakłóca prawidłowe funkcjonowanie narząd...