Wewnętrzny krytyk skupia się na deficytach, potępianiu i karaniu. Patrzy w przeszłość i wypomina stare błędy. Współczujące Ja zaś koncentruje się na tym, co zrobiliśmy dobrze, na zauważaniu dobrych intencji i starań. Podkreśla progres, daje nadzieję, z ufnością spogląda w przyszłość.
Żyjemy w świecie, który uzurpuje sobie prawo do decydowania, jacy mamy być, co nam wolno, a czego nie wolno, co nam wypada robić, a czego nie wypada. Zewsząd docierają do nas komunikaty, że jesteśmy niewystarczająco dobrzy, że powinniśmy się zmienić. W dzieciństwie słyszeliśmy je od rodziców, nauczycieli, rówieśników, rodzeństwa. Czuliśmy się przegrani, gdy oblaliśmy egzamin, nie otrzymaliśmy czerwonego paska, nie wybrano nas do szkolnego przedstawienia lub odpadliśmy w konkursie tanecznym. Uważaliśmy się wtedy za gorszych, wybrakowanych, niedopasowanych. Tego rodzaju doznania nigdy nie są przyjemne, wywołują cierpienie.
Wszyscy doświadczamy cierpienia związanego z osądzaniem siebie, bez względu na wiek i życiowe doświadczenie. I nie ma w tym nic złego. Takie odczucia nie świadczą o naszej ułomności. Wręcz przeciwnie – dowodzą, że jesteśmy czującymi i wrażliwymi osobami. Po prostu ludźmi.
POLECAMY
Nawyk samokrytyki
Nie mamy wpływu na to, w jaki sposób funkcjonuje nasz mózg, który potrafi sprawiać nam mnóstwo problemów. Eksploduje różnego rodzaju uczuciami, fantazjami, myślami, daje się łapać w pułapki poczucia zagrożenia, nieustannie analizuje, dokonuje oceny. W ten sposób pojawia się nawyk krytykowania, zwłaszcza siebie samych. Potrafimy być krytyczni wobec swojego ciała, zachowania, a nawet własnych uczuć i myśli.
Głos wewnętrznego krytyka staje się zdecydowanie wyraźniejszy w okresie dorastania. To czas formowania się tożsamości, któremu towarzyszy wielka niepewność i lęk przed odrzuceniem. Dla nastolatków najważniejsze staje się to, co myślą o nich rówieśnicy: „Jak mnie odbierają? Czy się im podobam? Czy mnie lubią?”. Na krytykę ze strony otoczenia reagują szczególnie wrażliwie, ponieważ potwierdza ona naj...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Biologia w Szkole"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- ...i wiele więcej!