Enzym spod ziemi - Paroksydaza

Enzymy dawniej nazywane fermentami stanowią jedną z podstaw tego fascynującego – i dosyć ważnego nie tylko dla biologa – zbioru zjawisk fizykochemicznych tworzących materialną stronę fenomenu nazywanego przez nas życiem. Ich rola jest nieoceniona, ponieważ bez udziału tych substancji właściwie niemożliwe byłoby prowadzenie przez organizm reakcji metabolicznych, a więc przemiany materii i energii.
Działem biochemii zajmującym się enzymami jest oczywiście enzymologia. Bada ona strukturę tych substancji, ich właściwości, mechanizmy działania, funkcje, biosyntezę oraz sposoby ekstrakcji i oczyszczania. Ma to duże znaczenie choćby z punktu widzenia medycyny, ponieważ zaburzenia w pracy enzymów są często powodem chorób.
Swoistość katalitycznego działania enzymów jest bardzo zróżnicowana. Jedne z nich reagują tylko z określonym związkiem (oksydaza glukozowa utlenia praktycznie tylko D-glukozę), natomiast działanie innych jest możliwe np. w całej grupie podobnych substancji chemicznych. Do tej drugiej grupy należą peroksydazy, których działanie postaramy się zbadać praktycznie.

Materiał

Najlepszym źródłem peroksydazy do doświadczeń będzie korzeń chrzanu pospolitego (Armoracia rusticana) z rodziny kapustowatych (Brassicaceae) [fot. 1A]. W razie jego braku można wykorzystać też korzeń pietruszki zwyczajnej (Petroselinum crispum) należącej do selerowatych (Apiaceae) [fot. 1B].
Obie rośliny są wykorzystywane w sztuce kulinarnej, a więc z ich zdobyciem nie będzie problemu. Nabycie korzenia chrzanu w miesiącach zimowych jest nieco trudniejsze, możemy się jednak wtedy posiłkować pietrusz­ką dostępną w sklepach przez cały rok (trzeba się wtedy jednak liczyć z nieco słabszym wynikiem prób).
Do wszystkich doświadczeń używać należy – o ile nie zaznaczono inaczej – surowych, nie poddanych obróbce termicznej tkanek korzeni.

Ku przestrodze

Pamiętając, jaką przyjemność daje samodzielne eksperymentowanie, nie możemy zapominać o możliwych zagrożeniach – szczególnie że tym razem będziemy stosować wiele substancji, które z tego czy innego powod...