Witamina C - gdzie więcej?

Organizmem nazywamy układ charakteryzujący się prowadzeniem w swoim obrębie pewnych procesów – np. prze­miany materii – którego elementy tworzą funkcjonalną całość zdolną do samodzielnego życia [1].

Organizmy żywe z punktu widzenia termodynamiki nie są oczywiście układami izolowanymi – potrzebują więc wymiany zarówno materii, jak i energii ze środowiskiem zewnętrznym. Skupiając się tym razem na materii, możemy podzielić substancje wymagane przez daną istotę żywą do prowadzenia charakterystycznych dla niej reakcji biochemicznych na endogenne i egzogenne. ­­Pierwsze z nich mogą być wytwarzane przez sam organizm i nie są wymagane do tego żadne inne środki poza energią i substratami. Substancje egzogenne natomiast są związkami chemicznymi, które nie mogą być syntetyzowane przez dany organizm, a jednocześnie pełnią ważną rolę w procesach biochemicznych. Z tego powodu są one pobierane z zewnątrz np. za pośrednictwem układu pokarmowego.

Substancje egzogenne bywają szkodliwe – przykładem mogą być tutaj tak zwane ksenobiotyki (gr. ksenos – obcy), czyli związki chemiczne występujące z jakichś powodów w organizmie, który ani ich nie produkuje, ani też normalnie nie przyjmuje z pożywieniem [2].

Inne substancje egzogenne są jednak konieczne dla normalnego funkcjonowania organizmu. Należą do nich m.in. witaminy. Odkrycie znaczenia witamin i wydzielenie pierwszej z nich (B1 czyli tiaminy) było jednym z ważniejszych osiągnięć nauki XX wieku, a zawdzięczamy je polskiemu biochemikowi Kazimierzowi Funkowi. To on ukuł też nazwę dla tej grupy związków będącą złożeniem łacińskiego słowa vitae, czyli „życie”, i terminu „amina”, ponieważ tiamina zawiera grupę aminową [3].

Dziś znamy wiele witamin. Można je podzielić np. ze względu na rozpuszczalność. Wyróżniamy więc witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E i K) i w wodzie (witaminy B i C) [4].

Jeśli chodzi o zapotrzebowanie organizmu na witaminy, to jest ono na ogół niewielkie – wymagane dzienne dawki są liczone w tysięcznych czy nawet milionowych częściach grama. Skutki n...