Iglica pospolita. Roślinna katapulta i ruchliwe nasiona

W niniejszym artykule chciałbym kontynuować wątek zjawiska ruchu w świecie roślin. W poprzednich spotkaniach z tym tematem przekonaliśmy się już, że rośliny jak najbardziej są zdolne do poruszania się – z tym jednak, że powody i cele ich ruchów, podobnie zresztą jak stojące za tym mechanizmy, są zupełnie inne niż u zwierząt. Ma to związek z odmiennością fizjologii przedstawicieli królestw zwierząt Animalia i roślin Plantae, co wynika z różnych dróg ewolucyjnych, którymi oni podążali.
Łatwą do zauważenia na pierwszy rzut oka różnicą między roślinami a zwierzętami jest brak zdolności tych pierwszych do ruchu w rozumieniu lokomocji, tj. autonomicznego przemieszczenia się całego organizmu. Skoro rośliny nie mogą się przemieszczać z miejsca na miejsce tak jak zwierzęta, to w jaki sposób zajmują one nowe obszary?
Dla roślin najważniejszym mechanizmem kolonizowania nowych siedlisk nie jest przemieszczanie się pojedynczych osobników (lokomocja), lecz rozprzestrzenianie diaspor. Mianem tym (z gr. dia – przez, na wskroś, sporos –nasiono) określa się każdy twór roślinny, który służy do rozmnażania i rozprzestrzeniania. W podobnym znaczeniu słowa tego używa się także w odniesieniu do struktur wytwarzanych przez grzyby [1]. Diasporą może być więc zarówno cały organizm, jak i jego część zdolna do utworzenia nowego osobnika. Diaspory dzielą się na generatywne (nasiona, owoce i owocostany) i wegetatywne (fragmenty plechy, bulwy i bulwki, kłącza, turiony, rozmnóżki, zarodniki) [2].
Oczywiście poza rozprzestrzenianiem się przez rozsiewanie nasion rośliny wykonują także inne ruchy, np. związane z chwytaniem pokarmu zwierzęcego (muchołówka amerykańska Dionaea muscipula, rosiczka przylądkowa Drosera capensis), zapylaniem (berberys zwyczajny Berberis vulgaris) czy ochroną kwiatów przez niekorzystnymi warunkami środowiska (kocanki Helichrysum), ale są one zwykle – z rzadkimi wyjątkami – dosyć powolne [3] [4] [5]. Chcąc zaobserwować zjawisko ruchu roślin, musimy zwykle wykorzystywać do tego technikę fotografii poklatkowej. 
Okazuje się jednak, że istnieją rośliny, które mają zdolność do nadawania swoim elementom t...