Ważki – przepiękne bestie

Entomologia

Ważki (Odonata) są drapieżnikami, zarówno jako larwy, jak i owady dorosłe. Uskrzydlone formy ważek spotykane są od wiosny do jesieni w pobliżu zbiorników wodnych, gdzie pilnują swojego terytorium, czekają na partnera i żerują. Są to owady doskonale latające, umiejące zawisnąć w powietrzu i nawet latać do tyłu. Mają bardzo duże oczy, które zajmują sporą powierzchnię głowy, a ich ciała bywają ubarwione w kolorowe wzory.

Ważki są bardzo starym rzędem owadów pod względem filogenetycznym. Są to na ogół owady duże (rozpiętość skrzydeł karbońskich form kopalnych dochodziła nawet do metra), z dużą i bardzo ruchliwą głową oraz dużymi kulistymi oczami złożonymi. Ciało ich jest smukłe, tułów krótki, odwłok długi, równowąski, cylindryczny. Obie pary skrzydeł są prawie jednakowe, gęsto użyłkowane, błoniaste, sztywne. W stanie spoczynku pozostają płasko rozpostarte, co jest cechą prymitywną. Użyłkowanie ważek jest bardzo stare filogenetycznie i określa się jako archeodiction. Ważki są bardzo dobrymi lotnikami, latają szybko i bezgłośnie. Narządy gębowe gryzące, czułki małe, niepozorne. Występuje przeobrażenie niezupełne (hemimetabolia) – larwy ważek rozwijają się w wodzie, wylinka następuje nad lustrem wody, najczęściej na roślinach nadwodnych, gdzie potem obserwuje się puste wylinki. Występuje u nich dymorfizm płciowy (różnice w budowie zewnętrznej i wyglądzie pomiędzy samicami i samcami). Podczas kopulacji osobniki łączą się w tzw. tandemy: samiec wyrostkami analnymi na końcu swojego odwłoka chwyta samicę za przednią część tułowia. Po kopulacji samica składa jaja do wody, wkłuwa w rośliny podwodne lub na różne prze...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów



Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Biologia w Szkole"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy