Zwierzęta nie mówią, a jednak się rozumieją. O komunikacji różnych zwierząt. Cz. 2.

Poza oczywistymi z punktu widzenia ludzi bodźcami, jakimi są wrażenia wzrokowe i dotykowe, istnieje szeroka gama różnorodnych, mniej oczywistych sygnałów. Niektóre gatunki zwierząt wyspecjalizowały się w przekazywaniu bodźców elektrycznych. Dla znacznej części zwierząt, zarówno tych lądowych, jak i wodnych, najistotniejsze wydają się sygnały dźwiękowe, gdyż to one umożliwiają kontakt osobnikom znajdującym się w dużych odległościach i często niewidzącym się wzajemnie. Bardzo ciekawą zdolnością niektórych zwierząt jest umiejętność eksponowania barwnych elementów budowy ciała, czy zmiany barwy w określonych sytuacjach. Wiele zwierząt naturalnie ma takie zabarwienie, że mogą być wręcz niewidoczne dla obserwatora. Jednak chyba najbardziej zaskakującym działaniem jest udawanie martwego, celem osiągnięcia różnych efektów. Natomiast do sygnałów związanych z narządem węchu należą wydzielanie przykrych odstraszających zapachów czy też organizujących wielopoziomowo życie wielu zwierząt feromonów.

Bodźce elektryczne

W niektórych przypadkach sygnały mogą być nawet elektryczne, czego przykładem jest zdolność strętwy (Electrophorus electricus), popularnie nazywanej „węgorzem elektrycznym” (choć formalnie nie zalicza się do węgorzy), do wytwarzania wyładowań elektrycznych, których można po odpowiednim przetworzeniu z impulsów elektrycznych na dźwięki posłuchać w oceanarium w Gdyni (zdj. 1). Te słodkowodne ryby wykorzystują impulsy elektryczne do różnych zadań, czyli do samoobrony, polowania czy nawet nawigacji. Impulsy elektryczne powstają w wyspecjalizowanych organach elektrycznych, mogących emitować ładunki o różnej mocy. Ryba ta emituje prąd przemienny, a nie stały. Do rekordzistów zaliczany jest Electrophorus voltai, który potrafi wygenerować ładunek o napięciu 860 V, a dla porównania zarejestrowany impuls...