Cukier – czy diabeł zawsze jest taki straszny, jak go malują?

Dietetyka

Na świecie w zastraszającym tempie wzrasta liczba osób cierpiących z powodu otyłości, cukrzycy, choroby wieńcowej i zespołów metabolicznych. Jednymi z głównych winowajców tej sytuacji są cukry, czyli proste węglowodany naturalnie występujące w owocach czy mleku. Wydają się być, ponieważ środowisko naukowe i środowisko dietetyków wciąż prowadzi na tym polu zaciekłą debatę. Rośnie świadomość ludzi w zakresie zdrowego odżywiania i stylu życia, który ma zapewnić nam jak najdłuższe funkcjonowanie w pełni zdrowia i sił witalnych. Ten wzrost świadomości bywa jednak wykorzystywany również w celu budowania w społeczeństwie strachu przed określonymi grupami produktów spożywczych czy choćby składników kosmetyków. Cukier nazywany jest białą śmiercią. Na łamach poczytnych i prestiżowych czasopism pojawiają się artykuły sugerujące jego toksyczność, a o starym dobrym powiedzeniu „Cukier krzepi” mało kto już dzisiaj pamięta. Sacharoza, czyli tzw. biały cukier powszechnie używana jest do słodzenia kawy czy herbaty, dodawana do ciast, batoników i słodkich kolorowych napojów, ale co najgorsze, zawierają ją także produkty, których na pierwszy rzut oka w ogóle byśmy o to nie posądzali, np. wędliny, pieczywo czy przetwory warzywne. Ten dwucukier zbudowany z dwóch cukrów prostych, czyli glukozy i fruktozy, jest składnikiem diety człowieka od tysiącleci i aż do lat 70 XX w. nie wzbudzał zbytniego zainteresowania i kontrowersji wśród specjalistów ds. żywienia. W ostatnim czasie rozgorzała dyskusja organizacji naukowych i instytucji związanych z ochroną zdrowia mająca na celu obniżenie dziennych limitów spożycia cukru poniżej tych obecnie obowiązujących w krajach uprzemysłowionych. Światowa Organizacja Zdrowia proponuje, żeby limit ten wynosił maksymalnie 10% wszystkich spożywanych dziennie kalorii. Wzmożone zainteresowanie cukrem jako jednym ze składników diety człowieka spowodowane jest zaobserwowaną dodatnią korelacją pomiędzy wzrostem jego konsumpcji a występowaniem takich schorzeń jak otyłość, cukrzyca, choroby serca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia w metabolizmie tłuszczów, stany zapalne czy odczuwanie wzmożonego pragnienia i apetytu. Obserwacje te doprowadziły w 2009 r. do opracowania przez American Heart Association po raz pierwszy rekomendacji odnośnie spożywania cukru. Dla kobiet zaleca się nieprzekraczanie 6 łyżeczek, czyli około 24 g dziennie, natomiast dla mężczyzn 9 łyżeczek, co odpowiada około 35 g cukru. Zalecenia te mogą na pierwszy rzut oka wydawać się mało restrykcyjne, zwłaszcza jeśli pomyślimy, że przecież cukier to „tylko” dodatek. Nic bardziej mylnego. Wypicie już jednej puszki (około 330 ml) bardzo popularnego słodzonego napoju zapewni nam aż 10! łyżeczek cukru, czyli przekroczenie powyższych zaleceń. Cukry dodawane...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów



Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Biologia w Szkole"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy