Nikotyna – czym właściwie jest i dlaczego jest tak popularna?

Biochemia

Według najnowszego raportu WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) z lipca 2021 r. na świecie jest około 1,3 miliarda użytkowników tytoniu. Głównie są to palacze papierosów, fajek, fajek wodnych, cygar, ale i użytkownicy tabaki, snusu czy nowych produktów, tzw. podgrzewanych wyrobów tytoniowych (HTP). Co takiego odpowiada za tę popularność? Co powoduje, że tak trudno jest pożegnać się z nałogiem? C10H14N2, czyli NIKOTYNA.

Nikotyna jest substancją naturalną. To alkaloid pirydynowy występujący głównie w liściach i korzeniach tytoniu szla­­chetnego Nicotiana tabacum oraz Nicotiana rustica należących do rodziny psiankowatych (Solanaceae). Jej nazwa chemiczna brzmi: 3-(N-metylo-2- pirolidynylo)-pirydyna. Zbudowana jest z dwóch heterocyklicznych pierścieni: pirydyny i pirolidyny.

Występuje w postaci enancjomerów: S = lewoskrętny, zwany też L - , (-) - nikotyną oraz R = prawoskrętny, zwany inaczej D - , (+) - nikotyną. Związek naturalny to głównie enancjomer prawoskrętny. Czysta nikotyna jest cieczą o charakterystycznym, intensywnym zapachu, szybko brunatniejącą na powietrzu.

POLECAMY

  • Ryc. 1. Nikotyna 

 

Historia


Tytoń był uprawiany i wykorzystywany już przeszło 2000 lat temu w obu Amerykach – rdzenni mieszkańcy żuli i palili jego liście. Badania archeologiczne sugerują, że w I wieku p.n.e. Majowie palili liście tytoniu podczas ceremonii sakralnych i religijnych. Sądzi się, że za sprawą Krzysztofa Kolumba sprowadzony został do Europ...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów



Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Biologia w Szkole"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy