Co każdy powinien wiedzieć o kleszczach?

Ze świata zoologii

Znane powiedzenie mówi, że jeśli chcemy z czymś walczyć, musimy najpierw dobrze to poznać. Dokładnie tak jest z kleszczami – najgroźniejszymi ektopasożytami klimatu umiarkowanego.

Czym właściwie są?

Kleszcze (Ixodida) są stawonogami należącymi do gromady pajęczaków (Arachnida). Jest to rząd bardzo obfity w gatunki, jest ich ponad 800 na całym świecie. Dla wielu ludzi zaskoczeniem jest, gdy dowiadują się, że kleszcze są roztoczami, wszak są one najczęściej znane jako niewidoczne gołym okiem żyjątka z kurzu. To jednak prawda, kleszcze znajdują się w podgromadzie Acari, czyli roztoczy, i należą do ich największych przedstawicieli. Większość roztoczy osiąga długość ciała mierzoną w ułamkach milimetrów, więc faktycznie kleszcze mogące mieć po posiłku nawet 3 centymetry wydają się być gigantami niepasującymi do reszty gatunków. Zdradza je jednak charakterystyczna budowa ciała. Jest ono podzielone na gnatosomę i idiosomę, a nie na prosomę (głowotułów) i opistosomę (odwłok) jak u innych pajęczaków. Gnatosoma obejmuje przed­nią część ciała, na której znajdują się głaszczki, helicery i hypostom. Głaszczki są odpowiednikiem pedipalp u innych pajęczaków i pełnią rolę narządów zmysłów. Helicery natomiast razem z hypostomem, który jest narządem gębowym, służą do przekłuwania skóry żywiciela i kotwiczenia w niej na czas pobierania pokarmu. Dlatego też struktury te posiadają liczne ząbki i haczyki. Druga część ciała, czyli idiosoma, stanowi większą część kleszcza. Z niej wyrastają odnóża oraz znajdują się na niej ujścia narządów rozrodczych, wydalniczych i pokarmowych. Odnóży krocznych kleszcze posiadają 4 pary (z wyjątkiem larw, u których są 3) jak wszystkie pajęczaki. Zbudowane są one z sześciu członów: biodro, krętarz, udo, kolano, goleń i stopa. Biodra są najczęściej sztywno przyrośnięte do idiosomy i kleszcz nie może nimi poruszać. Stopa natomiast zakończona jest pazurka...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów



Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Biologia w Szkole"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy