Mistrzowie nawigacji

Temat numeru Otwarty dostęp

Migracja ułatwia zwierzętom dotarcie do zasobów niezbędnych do przeżycia, uniknięcie niekorzystnych temperatur lub znalezienie partnera. Aby podjąć wędrówkę, osobnik musi mieć niezbędne wyposażenie i umiejętności, takie jak zdolność do określania kierunku i orientowania się w przestrzeni, wewnętrzy program sterujący czasem migracji oraz wykształcenie pewnych fizjologicznych adaptacji koniecznych do przeżycia podróży, jak wzmożone łaknienie lub pierzenie się przed rozpoczęciem migracji (Hansson & Akesson 2014). 

Umiejętność nawigacji na przestrzeni setek lub tysięcy kilometrów w czasie godzin, dni, tygodni lub nawet kilku pokoleń jest jednym z takich wyzwań, przed którymi stają zwierzęta migrujące. Korzystają one z licznych wskazówek, aby podążać we właściwym kierunku (Gould & Gould 2012). Wiele z nich wykorzystuje położenie ciał niebieskich, przede wszystkim Słońca. Ptaki, nietoperze, salamandry oraz łososie kierują się polem magnetycznym Ziemi, podobnie jak człowiek korzystający z kompasu. Inne biorą pod uwagę cechy krajobrazu, takie jak pasma górskie, zbiorniki wodne czy wydeptane ścieżki. Pszczoły, salamandry (Ambystoma tigrinum), żaby (Rana catesbeiana) oraz ptaki wykorzystują spolaryzowane światło słoneczne (Dingle 2014). Z kolei pingwiny posługują się między innymi infradźwiękami do orientowania się w przestrzeni (Hagstrum 2000). 

Niektóre zwierzęta, np. mrówki, wykorzystują różne strategie, włączając w to wskazówki wizualne, zapachowe oraz idiotetyczne. Mrówki (Myrmecia pyriformis) są szczególnie wrażliwe na zmiany w krajobrazie, na przykład usunięcie grupy drzew skutkujące niewielkimi zmianami w krajobrazie spowodowało zaburzenia w efektywnej nawigacji u mrówek zbieraczy; poruszały się one wolniej i ruch był mniej ukierunkowany. Tym niemniej są również bardziej pojętne mrówki (M. bagoti), które szybko uczą się nowej panoramy i doskonale orientują się zarówno w starej, jak i zmienionej ­przestrzeni. Mrówki zbieracze z rodzaju Cataglyphis uczą się drogi, korzystając z wizualnych, zapachowych, magnetycznych oraz wibracyjnych wskazówek. Z kolei mrówka Myrmecia midas kieruje się punktami orientacyjnymi w krajobrazie i nadziemnymi wskazówkami takimi jak światło spola...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy