Nie tylko miód

W Polsce występuje około 470 gatunków pszczół, ale za produkcję miodu i innych pszczelich produktów, którymi dane jest nam się cieszyć, odpowiada jeden – pszczoła miodna (Apis mellifera). A jak wygląda taka pszczela fabryka? W roju (rodzinie) jest jedna pszczoła matka – królowa, której rolą jest wydawanie na świat potomstwa i tym samym zachowanie gatunku. Matka jest unasienniana przez trutnie, które poza tą funkcją nie pełnią już żadnej innej i po spełnieniu swego obowiązku giną. Podczas rozwoju pszczół obserwujemy kolejne stadia: jaja, larwy (czerw), poczwarki i imago, czyli formy dorosłe. Z jaj niezapłodnionych powstają samce – trutnie, z zapłodnionych natomiast matki lub pszczoły robotnice, które stanowią najliczniejszą grupę w rodzinie. Wśród robotnic, w zależności od wieku, są karmicielki larw, woszczarki, strażniczki, porządkowe i zbieraczki. To właśnie zbieraczki przynoszą do ula nektar (lub spadź), który przekazują robotnicom odpowiedzialnym za jego dalszą obróbkę. Wzbogacany jest on m.in. enzymami, kwasami organicznymi, dojrzewa i tak powstaje miód, będący także pokarmem dla samych pszczół. Zasadniczo miód jest kompleksem węglowodanów (60–85%) i wody (12–23%). Z monosacharydów najwięcej jest łatwo przyswajalnej przez ludzki organizm glukozy i fruktozy, z disacharydów – maltozy i sacharozy – a z trisacharydów – melecytozy. Około 10% cukrów w miodzie stanowią oligosacharydy, z których spora część wykazuje właściwości prebiotyczne – mogą stymulować wzrost pałeczek mlekowych, głównie z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, bytujących w przewodzie pokarmowym człowieka. Ponadto występują w nim niewielkie ilości innych substancji, takich jak: kwasy organiczne (dominuje kwas glukonowy), składniki mineralne, których najwięcej zawierają miody spadziowe (m.in. potas, krzem, sód, żelazo, miedź, magnez), witaminy (B1, B2, PP, B6, B5, H, B9, C, K i śladowe ilości A i D), białka, w któ...