Pewność siebie

Odpowiedz na poniższe pytania, aby dowiedzieć się, czy masz problemy z pewnością siebie i w jakim stopniu wpływa to na twoje życie.

1. Uważam siebie za osobę niepewną siebie, nieśmiałą w różnych codziennych sytuacjach.
   a) często
   b) czasami
   c) rzadko
   d) nigdy lub prawie nigdy
2. Moja niepewność jest dla mnie osobistym problemem.
   a) często
   b) czasami
   c) rzadko
   d) nigdy lub prawie nigdy
3. Mojej nieśmiałości i niepewności nie jestem w stanie ukryć przed otoczeniem.
   a) często
   b) czasami
   c) rzadko
   d) nigdy lub prawie nigdy
4. Nie decyduję się robić wielu rzeczy, o których myślę, których pragnę, ponieważ obawiam się krytycznej, negatywnej reakcji ­otoczenia.
   a) często
   b) czasami
   c) rzadko
   d) nigdy lub prawie nigdy
5. Wyobrażam sobie, jakie mogą być negatywne skutki mojego konkretnego działania, i wówczas rezygnuję z niego.
   a) często
   b) czasami
   c) rzadko
   d) nigdy lub prawie nigdy
6. W towarzystwie niektórych osób staram się nie zabierać głosu, nie odzywać, ponieważ boję się, że się skompromituję, pokazując swoją niewiedzę i niekompetencję. 
   a) często
   b) czasami
   c) rzadko
   d) nigdy lub prawie nigdy
7. Uważam, że jestem gorszy, mniej kompetentny, doświadczony, inteligentny itd. niż inni.
   a) często
   b) czasami
   d) rzadko
   c) nigdy lub prawie nigdy
8. Wyrażanie własnych emocji przychodzi mi z wielkim trudem.
   a) często
   b) czasami
   c) rzadko
   d) nigdy lub prawie nigdy
9. Nie wierzę, że jestem w stanie zrobić coś dobrze, lepiej od innych.
   a) często
   b) czasami
   c) rzadko
   d) nigdy lub prawie nigdy
10. Mam problemy w nawiązaniu kontaktów z nowymi osobami. 
    a) często
    b) czasami
    c) rzadko
    d) nigdy lub prawie nigdy
11. Bardzo długo rozpamiętuję sytuacje, w których popełniłem błąd lub zrobiłem coś nieidealnie.
    a) często
    b) czasami
    c) rzadko
    d) nigdy lub prawie nigdy
12. Nie lubię być w centrum uwagi, kiedy inni koncentrują się na moich wypowiedziach, zachowaniach. 
    a) często
    b) czasami
    c) rzadko
    d) nigdy lub prawie nigdy
13. Zazdroszczę innym, że są bardziej przebojowi, pewni siebie, rozluźnieni, lepsi ode mnie.
    a) często
    b) czasami
    c) rzadko
    d) nigdy lub prawie nigdy

Jeśli na sześć lub więcej pytań odpowiedziałeś „często” lub„czasami”, oznacza to, że brak pewności siebie, nieśmiałość dotyczą cię w zauważanym i przeszkadzającym stopniu. Warto, abyś popracował nad sobą i rozwijał przekonanie, że jesteś dobry tak samo jak inne osoby, a jeśli popełnisz błąd, zawsze można go naprawić.

Jeśli na większość pytań udzielałeś odpowiedzi „rzadko” bądź „nigdy lub prawie nigdy”, należysz do osób pewnych siebie. Wierzysz w swoje możliwości, ufasz sobie i masz przekonanie, że jesteś podobnie kompetentny jak inni. 

2. Krok: Określ, co dokładnie oznacza u ciebie brak pewności siebie

Sytuacje
Wiele osób, kiedy odczuwa niepewność w jednej lub kilku konkretnych sytuacjach, zaczyna mówić i myśleć o sobie w uogólniony sposób – „jestem niepewny”, „jestem nieśmiały”, „zupełnie brakuje mi pewności siebie”. To niesprawiedliwa ocena, która może sprawić, że niechący zaczniemy umacniać w sobie niechcianą postawę i zachowania. Aby temu przeciwdziałać, należy przeformułować zgeneralizowaną ocenę w przykłady konkretnych zachowań w określonych sytuacjach, np. zamiast „jestem człowiekiem niepewnym siebie” można powiedzieć, że „drżą mi ręce i głos, kiedy muszę zabrać głos na forum rady pedagogicznej”.

Okoliczności, w których czuję się niepewnie	Co dokładnie oznacza moja niepewność w tych okolicznościach? Jak się zachowuję? Jakie są reakcje mojego ciała? Co wtedy myślę i czuję?	Jak mogę poradzić sobie z moimi typowymi reakcjami? Jak mogę je zmienić?
Przykład:
Muszę zabrać głos  na radzie pedagogicznej	Drżą mi ręce i głos, myślę, że za chwilę  powiem coś głupiego, czuję niepokój.	Przed zabraniem głosu robię trzy głębokie  oddechy, opieram dłonie na blacie stołu.
Sytuacja 1.
Sytuacja 2.
Sytuacja 3.

Osoby
Niepewność siebie może być również naszym zachowaniem zarezerwowanym dla relacji z określoną osobą lub osobami. Sporządź listę ludzi, którzy sprawiają, że tracisz pewność siebie lub stajesz się nieśmiały. Określ, jak dokładnie zachowujesz się w kontakcie z nimi, i zastanów się, czy możesz wprowadzić jakąś drobną zmianę w swoich reakcjach.

Osoba, w towarzystwie której staję się niepewny siebie	Jak dokładnie zachowuję się  w jej towarzystwie?	Jaką drobną zmianę mogę wypróbować  podczas najbliższego kontaktu z tą osobą?
Przykład:
Ojciec mojego wychowanka	Nie wiem, co powiedzieć, zapominam słowa, tracę wątek mojej wypowiedzi, pocą mi się dłonie.	Wcześniej wypunktuję sobie najważniejsze wątki do poruszenia podczas rozmowy.
Osoba 1.
Osoba 2.
Osoba 3.

3. Krok: Oceń, czy wyrażasz sobą pewnosć siebie

Pewność siebie wyrażamy całymi sobą – naszą postawą ciała, tym, jak się zachowujemy, co i w jaki sposób mówimy.

1. Stań przed lustrem. Wyobraź sobie, że patrzysz na osobę, która wywołuje w tobie nieśmiałość i niepewność. Spójrz na siebie. Przyjrzyj się dokładnie każdej części swojego ciała. Co widzisz? Zanotuj to
2. Zapoznaj się z poniższymi opisami i, odnosząc je do siebie – zastanów się, co komunikujesz otoczeniu. Czy jest to właśnie pewność siebie?

Nastawienie nieprzyjazne	Nastawienie przyjazne
Unikam wymiany spojrzeń. Odwracam głowę. Mam dosyć ubogą mimikę. Mocno zaciskam dłonie. Czuję, że mam napięte mięśnie głowy, szyi, barków, ramion. Odsuwam się od rozmówcy, zwiększam między mną a innymi dystans fizyczny. Często dotykam lub pocieram ręką okolice szyi, twarzy.	Patrzę swoim rozmówcom w oczy. W czasie kontaktu kiwam głową potakująco, uśmiecham się. Mam otwarte dłonie, nie potrzebuję ich niczym „zajmować”. Zbliżam się do rozmówcy, zmniejszam dystans między nami, aby lepiej go widzieć, słyszeć itp. Rzadko dotykam głowy, szyi.
Zachowania świadczące o lękliwości	Zachowania świadczące o pewności siebie
Często przymykam oczy. Poruszam nerwowo rękoma. Często zasłaniam usta. Nerwowo poruszam się, kręcę podczas siedzenia i stania. Mam nerwowe ruchy nóg. Krzyżuję ręce i nogi.	Mam oczy naturalnie otwarte. Trzymam ramiona i ręce rozluźnione, swobodne i otwarte. Moja twarz, tułów są odsłonięte. Siedzę lub stoję spokojnie. Moje nogi są spokojne, nie mam potrzeby nimi poruszać.
Nastawienie wrogie, agresywne	Nastawienie pozbawione wrogości
Zdarza mi się mieć nieprzyjemny wyraz twarzy, grymas wrogości. Uśmiecham się z politowaniem. Podnoszę brwi z niesmakiem. Wstaję, aby być wyżej, górować nad rozmówcą. Ściskam dłonie w pięści. Patrzę ponad głową rozmówcy. Grożę palcem, intensywnie gestykuluję rękoma w kierunku rozmówcy.	Spoglądam na rozmówcę ok. 75% czasu kontaktu. Mam przyjazny wyraz twarzy, uśmiecham się. Delikatnie napinam ciało, kiedy zaczynam mówić. Mam potrzebę dopasować poziom swoich oczu do poziomu rozmówcy – kiedy stoi, wstaję, kiedy siedzę, siadam lub robię krok w tył, aby nie musiał zadzierać głowy do góry.
Słowa słabości	Słowa siły
Nie wiem, chyba, prawdopodobnie, być może, staram się, udało się, tak jakby, mógłbym, chciałbym, zrobiłbym, mniej więcej.	Umiem, wiem, rozumiem, chcę, zrobię, mogę, potrafię, jestem pewien, jestem dobry, na pewno, stworzyłem, napisałem, powiedziałem, zorganizowałem, uzyskałem.

Co komunikujesz otoczeniu swoim nastawieniem, postawą, zachowaniem i używanym słowami?

3. Zastosuj kilka prostych zasad, które wzmocnią twoją pewność siebie: wyprostowane plecy, głowa prosto, patrzenie w oczy, uśmiech. Ten ostatni jest najpotężniejszą bronią w kontaktach interpersonalnych. Naturalny i niewymuszony dodaje pewności siebie. Ćwicz go jak najczęściej, np. uśmiechając się do przypadkowych ludzi mijanych na ulicy, w sklepie.        Naucz się również uśmiechem rozpoczynać każdą tremującą cię sytuację. Im większe wyzwanie przed tobą, tym szerszy uśmiech ma zagościć na twojej twarzy. 

4. Krok: Oszacuj koszty i zyski swojej niepewności

Każdy kij ma dwa końce. Brak pewności siebie to nie tylko trudności, ale również możliwość uzyskania określonych korzyści. Może to być dobra wymówka, żeby czegoś nie zrobić, uniknąć ryzyka lub niepewnej sytuacji, uchronić siebie od możliwej krytyki ze strony innych, uniknąć angażowania się itp. Dzieje się tak dlatego, że większość z nas ma niezwykłą umiejętność wydobywania pozytywów nawet z obiektywnie negatywnych i bardzo trudnych sytuacji.

Koszty braku pewności siebie, które poniosłem lub w dalszym ciągu ponoszę:

Ważne zdarzenie, działanie, okazja, osoba,  która została utracona	Konsekwencje tej utraty dla mnie

Zyski braku pewności siebie, których doświadczam:

Moje działanie podjęte lub zaniechane	Osiągnięta przeze mnie korzyść	Konsekwencje dla mnie, też korzyści w dłuższej perspektywie czasu

Jakie wnioski mogę wyciągnąć z tego zestawienia dla siebie?

.....................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................

Które korzyści mogą sprawiać, że zabraknie ci motywacji do pracowania nad większą pewnością siebie? Dlaczego?
.........................................................................................................................................................