Wybitni stratedzy – o przystosowaniach roślin naczyniowych do życia na dnie lasu

Większe bogactwo gatunkowe roślin runa odnotowuje się w lasach liściastych. Lasy iglaste są znacznie uboższe w te gatunki. W lasach, w których dominują gatunki drzew o liściach sezonowych, na dnie lasu w ciągu roku warunki świetlne zmieniają się niesamowicie dynamicznie, co skutkuje koniecznością plastycznej reakcji roślin runa leśnego na zmieniające się uwarunkowania środowiskowe.
Wbrew pozorom rośliny na dnie lasu nie żyją w raju. To trudne i wymagające środowisko. Światło jest tam głównym czynnikiem limitującym ich wzrost. Poza tym rośliny te często borykają się z niedostatkiem wody, biogenów oraz zapylaczy. Konkurencja o światło determinuje strategię życiową drzew, które skupiają się na tym, aby zbudować solidne rusztowanie dla aparatu wychwytującego promienie słoneczne. Większość pochłoniętej energii inwestowana jest w ich zdrewniałe pnie, rozłożyste korony i grube korzenie. Gdy drzewom udaje się dotrzeć do najwyższej warstwy lasu, wygrywając wieloletnie zmagania z dotychczasowymi konkurentami o ograniczone zasoby, starają się odebrać jak najwięcej światła swym równie wysokim sąsiadom – drzewom. Jeszcze bardziej jednak utrudniają życie roślinom bytującym na dnie lasu.
Dostęp do wszystkich zasobów środowiskowych pod okapem drzewostanu w lesie liściastym strefy umiarkowanej podlega cyklicznym, sezonowym zmianom. Szczególnie jest to widoczne w przypadku światła (promieniowania słonecznego), którego dostępność na dnie lasu grądowego (wyrażona jako ułamek natężenia światła rozproszonego na otwartej przestrzeni) w...