Być jak z gumy, czyli kilka słów o elastyczności psychologicznej

Ludzie, którzy doświadczają problemów emocjonalnych i psychicznych, przeżywają z reguły tyle samo trudnych chwil, co osoby, które dobrze radzą sobie z emocjami, bo to przecież naturalny element naszego życia. Te dwie grupy różnią się jednak tym, jak reagują na nieprzyjemne sytuacje. Jedni sztywno trzymają się swoich wyobrażeń o tym, jakie coś powinno być. Drudzy elastycznie potrafią przyjąć zdarzenia takimi, jakimi one są. W konsekwencji, w obliczu podobnych problemów, ci pierwsi pogrążą się w sobie, w swojej złości, frustracji, smutku, bezradności. Będą cierpieć, ale niewiele zrobią, aby to zmienić. Ci drudzy – zareagują na realne okoliczności i dadzą sobie szansę na poprawę. Zatem w rozumieniu potocznym elastyczność to umiejętność przystosowania się do zmieniających się warunków. To gotowość do zmiany, wykorzystywania okazji, poszukiwania nowych sposobów radzenia sobie, kiedy coś nie zadziała. To mobilizowanie sił mimo niesprzyjających okoliczności, niepowodzeń i umiejętność szybkiego powrotu do równowagi po wystąpieniu sytuacji stresowej.

W psychologii termin ten jest definiowany jeszcze trochę inaczej. Amerykańscy psycholodzy, twórcy podejścia w psychoterapii, które jest oparte na akceptacji i zaangażowaniu, S. Hayes, K. Wilson i K. Strosahl, określają elastyczność psychologiczną jako świadomy i pełny kontakt człowieka ze światem. Pozbawiony jest on tracenia energii życiowej na niepotrzebne obrony, unikanie, zniekształcanie rzeczywistości. Elastyczność to zdolność do skutecznego działania w zgodzie z własnymi wartościami niezależnie od tego, jakie warunki panują wokół człowieka i co dzieje się w jego wnętrzu¹. Psychologiczna elastyczność jest podstawowym warunkiem zdrowia psy...