Czego być może nie wiesz o zębach

Pojawienie się wyspecjalizowanego uzębienia było ważnym momentem w ewolucji. Aby zęby mogły prawidłowo spełniać swą rolę, czyli głównie właściwie chwytać i miażdżyć pokarm, muszą się charakteryzować odpowiednią twardością, kształtem i zakotwiczeniem w kości. Zarówno liczba, jak i kształt tych narządów znacznie różnią się między poszczególnymi gatunkami kręgowców. Przyjrzyjmy się naszym zębom. Proces ich tworzenia się to odontogeneza, która rozpoczyna się w 6 tygodniu życia embrionalnego (do 8 tyg.) – wtedy powstają zęby mleczne (pierwotne). Około 20 tygodnia natomiast zaczynają tworzyć się zęby stałe (wtórne). Uzębienie człowieka jest zatem difiodontyczne, co oznacza, że występują po sobie dwie generacje zębów. Każdy ząb rozwija się z ektodermy (z niej powstaje szkliwo) i ektomezenchymy, z której rozwija się zębina, cement, więzadło przyzębia i miazga. Prawidłowo mamy po 10 zębów, zwanych mleczakami, w szczęce i w żuchwie. W dzieciństwie, mniej więcej do 13 roku życia, są one stopniowo zastępowane zębami stałymi, których jest 32 – jako że wśród nich są też tzw. ósemki, czyli zęby mądrości, które nie pojawiają się u wszystkich ludzi, może ich być 28, 29, 30 czy 31. Uzębienie jest heterodontyczne, co oznacza, że zęby mają różny kształt i wielkość. Ma to związek z ich przeznaczeniem. Wyróżnia się siekacze, kły, przedtrzonowce i t...