Energetyki, izotoniki, shoty witaminowe – co należy o nich wiedzieć

Energetyki. Napoje energetyczne pojawiły się po raz pierwszy w sprzedaży w USA w 1949 r., natomiast w Europie wprowadzono je na rynek w 1987 r. Obecnie są najszybciej rozwijającym się produktem w branży napojów od czasów wody butelkowanej. W ostatnich latach obserwuje się wzrost popularności energetyków wśród młodzieży oraz dzieci. W dużej mierze wpływa na to reklama oraz brak prawnych uregulowań dotyczących ich sprzedaży, i to zarówno w Polsce, jak i na świecie. 
Energetyki zostały opracowane z myślą o stymulacji psychicznej i fizycznej organizmu. Mają na celu poprawiać koncentrację, zwiększać czujność umysłową, przeciwdziałać zmęczeniu, usprawniać metabolizm. Do substancji mających za zadanie zwiększanie energii należą m.in.: kofeina, guarana, tauryna, glukuronolakton, żeń-szeń, L-karnityna, yerba mate, gorzka pomarańcza. Do tego oczywiście należy dodać także cukier, który – jak wiadomo – również ma działanie pobudzające lub słodziki, jak aspartam, acesulfam, sukraloza. Ponadto mogą zawierać witaminy, głównie z grupy B i minerały.
Podstawowy składnik energetyków – kofeina, to alkaloid purynowy naturalnie występujący w roślinach, głównie w kawie, herbacie (teina), guaranie, kakao. Substancja ta jest stymulantem ośrodkowego układu nerwowego i zarazem jest najczęściej przyjmowanym stymulantem psychoaktywnym na świecie. Poza tym kofeina zwiększa przepływ krwi przez nerki, przesączanie kłębuszkowe, wydalanie sodu, ponadto jest silnym stymulantem wydzielania kwasu żołądkowego i motoryki przewodu pokarmowego. Kofeina może wywoływać skutki niekorzystne dla zdrowia, od lekkich po ciężkie, co w dużej mierze zależy od spożytej dawki substancji, stanu zdrowia danej osoby czy jej wieku. Do lekkich należą m.in.: niepokój, niepokój ruchowy, bezsenność, skurcze czy drżenie mięśni, zaczerwienienie twarzy, zwiększone oddawanie moczu, pobudzenie, przyśpieszona bądź nieregularna akcja serca, zaburzenia jelitowo-żołądkowe. Do ciężkich działań niepożądanych mogących wystąpić po spożyciu dużej ilości kofeiny należy zaliczyć: dezorientację, omamy, drgawki, arytmię, niedokrwie...