Hormony nami rządzą. Układ hormonalny człowieka

Fizjologia człowieka

Układ hormonalny człowieka to niezwykle złożony system, a prawidłowe działanie wszystkich jego elementów ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania całego organizmu. Od czego zależy i jakie skutki może powodować zachwianie homeostazy przekaźników hormonalnych na nasze zdrowie i samopoczucie odpowiemy w artykule.

Układ hormonalny, nazywany również systemem dokrewnym, to jeden z najważniejszych układów wpływających na zdrowie i funkcjonowanie organizmu człowieka. Jest on zbudowany z dużej ilości gruczołów (przysadka mózgowa, podwzgórze, tarczyca, gruczoły przytarczyczne, grasica, wyspy Langerhansa, nadnercza, gonady – jajniki oraz jądra – oraz komórki układu pokarmowego) produkujących hormony – chemiczne przekaźniki, które są wydzielane bezpośrednio do krwi, na skutek czego wzmagają pracę narządów. Każdy z gruczołów ma swoje odrębne zadanie i wydziela inne substancje, jednakże jest to system naczyń połączonych i prawidłowe funkcjonowanie każdego z gruczołów przyczynia się do dobrej pracy całego systemu. Na przykład podwzgórze czuwa nad rytmem dobowym naszego organizmu i we współpracy z szyszynką odpowiada za uczucie głodu i sytości, bierze także udział w termoregulacji i wzroście, jak również reguluje pracę przysadki mózgowej. Zadaniem przysadki mózgowej jest natomiast pobudzanie wzrostu kości długich czy regulacja metabolizmu. Odpowiada ona także za wydzielanie i utrzymanie mleka u matek karmiących i reguluje czynności jąder lub jajników. Jednym z najbardziej znanych gruczołów jest tarczyca. Pobudza ona syntezę białek, zwiększa uwapnienie kości i wzmaga przemianę materii. Grasica natomiast kontroluje skurcze mięśniowe oraz indukuje dojrzewanie limfocytów. Hormony trzustki odpowiadają głównie za regulację poziomu cukru we krwi, a gruczoł nadnerczy wydziela adrenalinę i noradrenalinę, które pobudzają organizm, rozszerzają naczynia krwionośne, podwyższają ciśnienie i przyspieszają oddech. Nadnercza wydzielają też hormon wpływający na resorpcję sodu z moczu i ułatwiający wydzielanie potasu. Kolejnymi gruczołami w organizmie są gonady, czyli jądra u mężczyzn, które wydzielają testosteron, regulując popęd płciowy i dojrzewanie plemników, oraz jajniki u kobiet odpowiadające za popęd i rozwój płciowy, regulujące również cykl menstruacyjny. Wszystkie elementy tego układu są niezmiernie ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Zaburzenia homeostazy przekaźników hormonalnych mają przykre skutki i negatywnie wpływają na nasze zdrowie, samopoczucie, a nawet zachowanie. 

POLECAMY

Choroby związane z deregulacją układu hormonalnego

Choroby spowodowane zaburzeniem homeostazy hormonalnej są najczęściej przewlekłe i wiążą się z leczeniem trwającym przez całe życie chorego. Do jednych z najbardziej dotkliwych chorób nale...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów



Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Biologia w Szkole"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy