Spojrzenie na proces widzenia

Uczniowie przy okazji omawiania narządu wzroku czy zasad dziedziczenia daltonizmu, zadają następujące pytania: „Jak postrzegamy kolory?”, „Czy pies, kot i inne ssaki widzą tak jak my?”, „Jaki obraz otoczenia odbiera kałamarnica, mucha, pszczoła?”. Pytania te są jak najbardziej trafne. Wzrok to przecież jeden z podstawowych naszych zmysłów. To dzięki niemu orientujemy się w przestrzeni, jesteśmy w stanie określić, co jest blisko, a co daleko, rozróżniamy barwy. Aby wytłumaczyć proces widzenia, musimy go podzielić na dwa etapy: fizyczny i biologiczny. Ze względu na złożoność tego zjawiska, tak trudno jest go w pełni wytłumaczyć w szkole. Nauczyciel fizyki na swoich lekcjach będzie mówił o widmie światła białego, częstotliwości, odbiciu, pochłanianiu. Zagadnienia te realizuje się podczas omawiania zjawisk optycznych, czyli w ósmej klasie szkoły podstawowej. Nauczyciel biologii powie o budowie oka, siatkówki jako warstwy światłoczułej i cechach obrazu na niej powstającego. Informacje te podawane są podczas realizacji materiału związanego z anatomią i fizjologią człowieka, czyli w klasie siódmej. Uczeń więc dostaje dwa oddzielne przekazy dotyczące jednego zjawiska, których najczęściej nie potrafi złożyć w jeden spójny i logiczny proces. Stąd tak ważne jest, aby niektóre zagadnienia omawiać na kilku przedmiotach równolegle lub przeznaczyć odrobinę czasu na ich połączenie. Proponuję więc scenariusz zajęć, w którym kompleksowo spojrzy się na proces widzenia. Można go realizować na jednej lub dwóch jednostkach lekcyjnych. Zjawisko to zostanie uczniom przedstawione w następujących etapach:

1. Podstawy fizyczne widzenia barw. Pamiętajmy, że proces fizyczny jest dość skomplikowany i najeżony sporą ilością pojęć. Dlatego też staramy się w sposób uproszczony (lekcja przeznaczona jest dla uczniów z klasy siódmej lub ósmej), prostym językiem z ograniczoną do minimum nomenklaturą przedstawić to zjawisko...