Sposoby izolacji związków leczniczych – olejków eterycznych i metabolitów wtórnych z surowców roślinnych

Istnieje kilka metod pozwalających na wyizolowanie z surowców roślinnych określonych związków chemicznych bądź mieszanin związków aktywnych biologicznie wykazujących działanie lecznicze na organizm człowieka. W zależności od tego, jakiego rodzaju związek czy grupę związków należy wyizolować, stosuje się różne techniki, takie jak: destylacja z parą wodną, ekstrakcja ciągła, maceracja i ekstrakcja. Często wyodrębnienie czystego chemicznie związku z surowca wymaga wieloetapowego procesu łączącego wymienione wyżej techniki. Podstawową metodą umożliwiającą wyizolowanie olejków eterycznych jest proces destylacji z parą wodną. Aparaturą umożliwiającą przeprowadzenie tego procesu jest odpowiednio połączony zestaw szkła laboratoryjnego (kolba destylacyjna, nasadka destylacyjna, chłodnica, odbieralnik (kolba stożkowa) wraz z kociołkiem i czaszą grzejną (rys. 1). Zestaw do destylacji z parą wodną składa się ze źródła ciepła (czaszy grzejnej), która to podgrzewa wodę w kociołku, przekształcając ją w parę wodną, a ona następnie kierowana jest do kolby zawierającej surowiec roślinny zanurzony w wodzie destylowanej. Para wodna, choć ma charakter hydrofilowy, potrafi oddziaływać z lotnymi związkami o charakterze lipofilowym. Przegrzana para wodna wydobywająca się z kociołka unosi kropelki olejków eterycznych z surowca roślinnego poprzez chłodnicę, w której następuje skroplenie, a destylat zbierany jest w odbieralniku. Destylat zawiera krople olejku eterycznego zawieszonego w wodzie. W kolejnym etapie, aby pozyskać czysty olejek eteryczny, należy przeprowadzić ekstrakcję w rozdzielaczu z użyciem odpowiedniego rozpuszczal...