W poszukiwaniu eliksiru młodości

Biotechnologia

Starzejemy się wszyscy, już od pierwszej chwili życia. Proces ten nie jest niczym innym jak zmniejszaniem się zdolności organizmu do odpowiedzi na stres środowiskowy, co skutkuje nieodwracalnym nagromadzeniem się uszkodzeń wewnątrzkomórkowych. Starzenie prowadzi do powstawania licznych zaburzeń w homeostazie, co zwiększa ryzyko zachorowalności. Z wiekiem zmniejsza się zatem nasza masa mięśniowa i kostna, skóra osłabia się i wiotczeje, a ostrość wzroku i słuchu pogarsza się. Od lat badacze próbują oddalić od nas widmo starości. Czy jest to możliwe?

Wszystkiemu winne wolne rodniki?

Istnieją różne teorie na temat starzenia się. Naukowcy twierdzą, że jest to nieuniknione następstwo rozmnażania płciowego, ewolucjoniści postulujący teorię doboru naturalnego traktują ten proces jako altruistyczny czyn jednostki (jeśli jeden osobnik umrze ze starości, pozostawia zasoby środowiska młodszym organizmom, których materiał genetyczny nie nagromadził jeszcze tylu mutacji co organizm żyjący dłużej). Pod lupę wzięto także telomery, których zdolność do skracania się podczas każdego podziału komórki niewątpliwie wpływa na powolne starzenie się całego organizmu. Wśród badaczy znajdują się i tacy, którzy twierdzą, że mechanizm starzenia został zaprogramowany w naszych organizmach, by chronić je przed rakiem. Śmierć komórki niewątpliwie uniemożliwia powstanie komórek rakowych czy ich nieskończone namnażanie się.

POLECAMY

Najbardziej popularną teorią jest jednak ta, która o starość oskarża nieudolność molekularnych mechanizmów chroniących przed wolnymi rodnikami. Niektóre wolne rodniki tlenowe (ang. reactive oxygen species, ROS; reaktywne formy tlenu, RFT) są naturalnymi produktami metabolizmu, inne powstają spontanicznie. Najbardziej roz­-
powszechnionymi są anionorodnik ponadtlenkowy (O2•−) i rodnik wodoronadtlenkowy (HO2•), które powstają w trakcie tzw. wycieku elektronów z łańcucha oddechowego. Anionorodnik ponadtlenkowy powstawać może również w procesie redukcji tlenu cząsteczkowego przez kluczowe w obronie przed patogenami enzymy (np. mieloperoksydazę). 

Reaktywne formy tlenu stanowią część wielu szlaków sygnaliz...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów



Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Biologia w Szkole"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy