Zdecydowanie więcej niż zwykła aktywność

Proaktywność to termin stosun­kowo nowy. Został on rozpow­szechniony przez S. R. Coveya, amerykańskiego specjalistę od zarządzania i przywództwa. Opiera się jednak na znacznie starszych pracach V. Frankla, austriackiego psychiatry, psychoterapeuty, który w czasie II wojny światowej był więźniem obozów koncentracyjnych. Czerpiąc z własnego, skrajnie trudnego doświadczenia życiowego, Frankl doszedł do wniosku, że w każdej sytuacji człowiek ma możliwość wyboru. Wybór opiera się na naszej interpretacji danego zdarzenia, na tym, jakie znaczenie mu nadamy, odnosząc się do własnych doświadczeń, wartości, samoświadomości, sumienia, wyobraźni, wolnej woli. 

Oznacza to, że nasze zachowania nie są efektem warunków zewnętrznych. Nie jesteśmy kontrolowani przez otoczenie czy innych ludzi. Sami podejmujemy decyzje i działamy. W najbardziej ogólnym ujęciu postawa proaktywna jest braniem odpowiedzialności za własne życie. Jak jeszcze można rozumieć proaktywność? To koncentrowanie się na możliwościach, poszukiwanie wpływu na sytuację i realnych rozwiązań, przejmowanie inicjatywy, dążenie do realizowania własnych pomysłów, planów, zmian, kształtowanie swojego otoczenia. Proaktywność to warunek konieczny i jednocześnie bazowy mechanizm zmiany, rozwoju osobistego, skutecznego działania.