Ach, ta płeć…

Gender jest ­terminem ­powszechnie używa­nym w mediach, ale wydaje się, że wiele osób nie zna dok­ład­­­nej różnicy między płcią (ang. sex) a gender. Płeć (ang. sex) odnosi się do biologicznej klasyfikacji ludzi w oparciu o męskie i żeńskie układy rozrodcze i funkcje wynikające z chromosomów płci oraz hormonów, natomiast gender oznacza kulturowe postawy i zachowania związane ze stereotypowym postrzeganiem płci kształtującym nasze wyobrażenia o męskości i kobiecości (Kim 2018). W przypadku zwierząt rozgraniczenie jest oczywiste, ponieważ zwierzęta zwykle mają płeć, ale nie mają gender; jest to nawet prawdziwe w odniesieniu do blisko spokrewnionych naczelnych. Tutaj zajmiemy się bliżej płcią (ang. sex) u zwierząt i ludzi. 
Hermafrodytyzm (obupłciowość) to zjawisko występowania u osobnika zarówno organów rozrodczych męskich, jak i żeńskich. To zjawisko jest rozpowszechnione w świecie zwierząt (Jarne i Charlesworth 1993). Mała gęstość populacji oraz niewielka mobilność może sprzyjać obupłciowości, ponieważ w przypadku populacji osobników hermafrodytycznych częstotliwość spotkań z odpowiednimi partnerami do kojarzeń jest dwa razy większa niż w populacjach czystych samców i samic (Ghiselin 1969). Wiele, choć nie wszystkie, poruszające się hermafrodytyczne bezkręgowce zgryzają lub żywią się martwą materią organiczną, w związku z tym spędzają dużo czasu na pożywianiu się. U tego typu organizmów aktywne poszukiwanie partnera i odżywianie się wykluczają się wzajemnie. Ponadto ponoszone koszty energetyczne związane z poruszaniem się u takich zwierząt jak ślimaki są bardzo wysokie – mają one więc możliwość rozmnażania się poprzez samozapłodnienie, co może również wpływać na utrzymanie hermafrodytyzmu. Samozapłodnienie jest preferowane przez selekcję naturalną, w sytuacji, gdy w populacji jest mała gęstość osobników, nawet wówczas gdy wiąże się to z wystąpieniem silnej depresji wsobnej (Puurtinen i Kaitala 2002). W przyrodzie, u organizmów pasożytniczych i gatunków inwazyjnych kolonizujących nowe obszary samozapłodnienie może być jedynym wyjściem w obliczu niemożliwości znalezienia partnera do rozrodu. 
Prawdopodobnie duże zdolności lokomotoryczne osobników sprzyjają sytuacji odwrotnej, czyli wykształcaniu odrębnych fenotypów męskich i żeńskich, ale nie ma na to jednoznacznych dowodów. Ewolucja samców i samic u zwierząt jest promowana, gdy istnieje konkurencja między płciami o zasoby, występują dodatkowe koszty związane z wykształcaniem obu systemów rozrodczych oraz są jakieś szczególne ekologiczne okoliczności (Puurtinen i Kaitala 2002)....