Proces prowadzący do powstania nowego genu zawsze fascynował biologów. Jest to interesujące zagadnienie, m.in. dlatego, że nowe geny mogą przyczyniać się do powstania nowych adaptacyjnych cech ewolucyjnych, specyficznych cech fenotypowych, które będą indywidualne dla gatunku czy ogólnie wpływać na różnorodność.
Autor: Ewelina Klupczyńska
Instytut Dendrologii PAN, Kórnik
Syntetyczne polimery pojawiły się pod koniec XIX w., ok. 1860 r., ale dopiero w latach 50. XX w. rozpoczęło się globalne zainteresowanie plastikiem. Ze względu na niskie koszty produkcji, lekkość, wytrzymałość czy odporność na korozję, tworzywa sztuczne są szeroko stosowane na całym świecie. W artykule odpowiemy na pytania, gdzie możemy spotkać dziś drobinki plastiku w przyrodzie oraz jaki mają wpływ na rośliny, zwierzęta i życie człowieka.
Svante Pääbo, laureat zeszłorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, jest pionierem analiz DNA prehistorycznych ludzi. Zespół w Instytucie Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Lipsku w Niemczech, który profesor Svante Pääbo stworzył, zsekwencjonował jako pierwszy genom neandertalczyka i zidentyfikował nową grupę prehistorycznych ludzi z Jaskini Denisowej, zwanych denisowianami, na podstawie DNA pochodzącego z kawałka kości palca wielkości winogrona.
Główną modyfikacją epigenetyczną jest metylacja DNA, która jest jedną z najtrwalszych modyfikacji i jest silnie zaangażowana w fizjologiczną kontrolę ekspresji genomu. Wśród innych modyfikacji epigenetycznych można wyróżnić: regulację przez niekodujące RNA, interferencję RNA – związaną z potranskrypcyjną regulacją genów, remodelowanie chromatyny zależne od ATP i potranslacyjne modyfikacje histonów. Każda modyfikacja epigenetyczna inaczej zmienia wzór ekspresji genów.
W 2002 r. na świecie pojawiło się zagrożenie ze strony niebezpiecznego wirusa mogącego wywołać poważną chorobę układu oddechowego (ang. severe acute respiratory syndrome, SARS). Odpowiedzialny jest za nią wirus należący do rodziny Coronaviridae nazywany SARS-CoV. SARS-CoV to wirus RNA z pojedynczą nicią o dodatniej polaryzacji – oznaczany jako ssRNA(+). Po raz pierwszy choroba ta pojawiła się w 2002 roku w prowincji Guangdong w południowych Chinach (SARS-CoV-1).
Drzewa to nie tylko las. Obcowanie z naturą przynosi człowiekowi bardzo dużo korzyści, co wie każdy, kto chociaż raz spacerował po lesie. Podstawową dla człowieka funkcją, którą spełniają drzewa w ekosystemie, jest produkcja tlenu. Fakt ten nadaje Ziemi – planecie wypełnionej atmosferą – niepowtarzalny i wyjątkowy charakter. Lasy zajmują około 31% powierzchni lądowej świata, to 4 miliardy hektarów. Należą do najbardziej produktywnych ekosystemów lądowych na świecie i mają zasadnicze znaczenie dla życia na Ziemi.