Białko – budulec życia

Najczęściej pojęcie życia określa się na dwa wzajemnie uzupełniające się sposoby. Po pierwsze definiuje się je jako zespół tzw. procesów życiowych będących wysoko zorganizowanym zbiorem przemian fizycznych i reakcji chemicznych. Zachodzą one w układach nazywanych organizmami i otwartych z punktu widzenia termodynamiki, tj. zdolnych zarówno do wymiany materii, jak i energii z otoczeniem. Organizmy są zbudowane hierarchicznie, składają się z różnej liczby komórek (co najmniej z jednej) i uczestniczą w często bardzo złożonych procesach biologicznych [1]. Po drugie, życie definiuje się jako właściwość swoistą dla układów, w których zachodzą wspomniane uprzednio procesy [2].

Zastanawiając się nad definicją życia, zwykle dosyć szybko napotykamy pewien istotny problem. Życie po części jest procesem, a nie tylko pewną cechą skomplikowanych układów fizykochemicznych. Dodatkowo definicja życia powinna być wystarczająco ogólna, tak by można było w niej sklasyfikować wszystkie znane nam organizmy żywe, które są przecież tak różnorodne [3].

Życie możemy też zdefiniować opisowo jako właściwość układu (organizmu), który wykazuje następujące cechy [4]:

• Homeostaza, czyli zdolność do regulacji środowiska wewnętrznego w taki sposób, aby utrzymywać stałość jego parametrów.
• Metabolizm, czyli całokształt reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii zachodzących w komórkach składających się na żywy organizm. Procesy metaboliczne można podzielić na anaboliczne (reakcje syntezy) i kataboliczne (reakcje rozkładu).
• Hierarchia, czyli składanie się z jednej komórki lub większej ilości komórek będących podstawowymi jednostkami strukturalnymi i funkcjonalnymi organizmów żywych.
• Wzrost,  czyli zdolność do utrzymywania anabolizmu na wyższym poziomie niż katabolizm.
• Adaptacja, czyli umiejętność organizmu polegająca na przystosowywaniu się do nowych warunków wraz z upływem czasu.
• Pobudliwość, czyli zdolność do reagowania na bodźce, zarówno docierające do organizmu ze środowiska zewnętrznego, jak i wewnętrznego.
• Rozmnażanie, czyli umiejętność wytwarzania nowych pokoleń organizmów.

Zauważmy, że według tej definicji np. wirusy, chociaż wykazują pewne cechy istot żywych (np. zdolność do powielania się i adaptacji), to jednak nie są organizmami żywymi, ponieważ nie wykazują budowy komórkowej i nie prowadzą własnych procesów metabolicznych.

Czasem stosuje się też redukcjonistyczną definicję życia, mówiącą, że życie jest systemem albo zbiorem elementów zdolnych do ewolucji w sensie biologicznym. Niektórzy badacze zarzucają jej jednak przesadną ogólno...