Czy jaszczurki obronią nas przed kleszczami?

Mali giganci

Wszyscy kojarzymy roztocza raczej z niewidocznymi gołym okiem organizmami żyjącymi w kurzu. Niewielu ludzi zdaje sobie sprawę, że do tej grupy należą także kleszcze, których na świecie występuje aż 860 gatunków. W naszym kraju spotykamy tylko 30, spośród których 19 gatunków jest rodzimych, a 11 tylko okazjonalnie zawlekanych z krajów ościennych. Większość gatunków jest jednak rzadko spotykana i często związana tylko z określoną grupą zwierząt, np. kleszcz Ixodes hexagonus, który spotykany jest prawie wyłącznie na jeżach. Dla ludzi największe zagrożenie stanowi blisko z nim spokrewniony kleszcz pospolity (I. ricinus), który jest jednocześnie najliczniejszym kleszczem Europy i  występuje na obszarze prawie całego kontynentu. Gatunek ten jest pokarmowym oportunistą, czyli może pożywiać się na dowolnym gatunku kręgowca, a kleszcza tego możemy znaleźć na naszych psach i kotach, gryzoniach, jaszczurkach, ptakach i co najgorsze, także na nas samych. Aby rozmawiać o niebezpieczeństwach dla naszego zdrowia związanych z kleszczami, trzeba najpierw poznać biologię tych pajęczaków.

Kleszcze pospolite wylęgają się ze złożonych na ziemi bądź roślinności jaj i rozpoczynają życie jako larwy, które są bardzo małych rozmiarów (poniżej 1 mm), a ich cechą charakterystyczną jest obecność tylko trzech par odnóży krocznych. Larwy wspinają się na niskie rośliny i oczekują na możliwość przedostania się na żywiciela, którym najczęściej jest  gryzoń lub jaszczurka. Ofiarę wykrywają za pomocą specjalnych detektorów – narządów Hallera – znajdujących się na pierwszej parze odnóży. Pozwalają one kleszczom wykrywać...