Jeleń szlachetny

Jeleń szlachetny (Cervus elaphus) należy do dużych przedstawicieli rodziny jeleniowatych. Większe od niego są tylko obydwa gatunki łosi – łoś eurazjatycki (Alces alces) i łoś amerykański (Alces americanus) – oraz dwaj jego kuzyni – jelenie: wapiti i maral, traktowane obecnie jako jeden gatunek – wapiti (Cervus canadensis). Tym samym jeleń szlachetny jestczwartym co do wielkości przedstawicielem jeleniowatych na świecie.

Nazwa „szlachetny” nawiązuje do jego wyglądu, który w oczach myśliwych symbolizuje elegancję, siłę i władczość. Niemiecki zoolog Brehm napisał dosłownie: Jego postawa jest tak wspaniała i dumna, że zwierzę to w zupełności zasługuje na swe miano.

Zgodnie z regułą Bergmanna, osobniki tego samego gatunku z chłodniejszych rejonów występowania osiągają większe rozmiary ciała od tych żyjących w klimacie ciepłym. Tak też jest z jeleniem szlachetnym, np. jelenie szlachetne z Karpat są potężnie zbudowane i ciężkie – samce („byki”) osiągają 145–155 cm w kłębie i ważą ponad 350–400 kg (największe dorastają do 160 cm w kłębie, a ważą do 500 kg). Samice („łanie”) z polskich Karpat dorastają do 120–125 cm wysokości w kłębie, a ważą do 180–210 kg. Poroża jeleni karpackich mierzą do 110–115 cm długości, a ważą ponad 12 kg, np. wiosną 2011 r. w okolicy Stuposian znaleziono poroże ważące ponad 10 kg – jedna „tyka” miała aż 11 odnóg, co pozwoliło zakwalifikować to poroże jako tzw. dwudziestak nieregularny. Ale polskie rekordowe trofeum pochodzi z Podlasia: jesienią 1978 r. w Puszczy Knyszyńskiej ustrzelono jelenia, którego poroże ważyło ponad 14 kg, a po wycenie CIC uzyskało 252 punkty, co zakwalifikowało je na czwartym miejscu na świecie.
Natomiast jelenie szlachetne żyjące w łagodnym klimacie śródziemnomorskim są zdecydowanie mniejsze – samce należące do podgatunku z Sardynii i Korsyki (Cervus elaphus corsicanus) mierzą maksymalnie 1,1 m wysokości w kłębie, a ważą do 110 kg. Ich poroża są nieduże i osiągają długość zaledwie 80 cm. Łanie tego śródziemnomorskiego...