Autor: dr hab. Alina Bączkiewicz

Regulacja genów za pośrednictwem cząsteczek mikroRNA (miRNA) odgrywa ważną rolę w wielu procesach fizjologicznych organizmów żywych. W artykule tym przedstawiono wpływ cząsteczki mikroRNA miR-941 na fizjologię i ewolucję człowieka. Cząsteczka mikroRNA miR-941 pojawiła się w linii ludzkiej de novo w okresie od sześciu do miliona lat temu, kiedy to wyewoluowała z sekwencji powtórzeń tandemowych. Badania ujawniły, że ma ona szczególnie silną ekspresję w komórkach pluripotencjalnych, hamując ich różnicowanie się oraz na szlakach sygnałowych hedgehog i insuliny, gdzie również wpływa na różnicowanie się komórek. Specyficzny dla człowieka efekt regulacji mikroRNA miR-941 jest wykrywany w mózgu, gdzie wpływa na geny zaangażowane w sygnalizację neuroprzekaźników. Wszystko to razem miało wpływ na ewolucję człowieka i jest przykładem skokowych zmian w linii ludzkiej.

Taksonomia jest gałęzią biologii zajmującą się opisem, identyfikacją i klasyfikacją organizmów. Podstawową jednostką systematyczną jest gatunek. Dotychczas nie opracowano całkowicie uniwersalnej definicji gatunku, przyczyną jest zarówno ciągłość, jak i różnorodność świata biologicznego, którego nie da się ująć w sztywne ramy. Problem gatunku jest dyskutowany, odkąd ludzie zajęli się porządkowaniem świata biologicznego.

Wątrobowce są mniej znaną grupą mszaków. Od mchów różnią się tym, że często są drobniejsze, rosną w mniejszych darniach i z powodu wrażliwości na wysychanie występują w miejscach wilgotnych. W Polsce można je znaleźć głównie w górach, gdzie opady są częstsze niż na niżu. Na niżu najwięcej jest ich na Pomorzu, w okolicy Suwałk i w Puszczy Białowiejskiej, ale i tu występują tylko w miejscach wilgotnych, w pozostałych częściach Polski występują sporadycznie i to tylko nieliczne gatunki. 

Sam pomysł udoskonalania rasy ludzkiej nie jest tworem tylko Galtona, myśl ta trapiła ludzkość od starożytności. Już Platon uważał, że reprodukcja człowieka powinna być kontrolowana przez władzę. Proponował, aby selekcja była dokonywana w drodze pozorowanej loterii kontrolowanej przez rząd, aby ludzkie uczucia nie były ranione przez świadomość zasad selekcji. W swoim dziele pod tytułem Państwo, Platon napisał m.in.: [...] w Państwie należy zastosować dyscyplinę i jurysprudencję nakazującą zajmować się tylko zdrowymi na ciele i umyśle obywatelami. Tym natomiast, którzy nie są zdrowi, należy pozwolić umrzeć [...]. Innym przykładem programów eugenicznych w starożytności była Sparta, gdzie priorytetem było „uzyskanie” idealnego żołnierza. W Sparcie było normą, że robiono selekcję dzieci. Dzieci słabe lub chore pozostawiano na obrzeżach miast lub w górach, gdzie miały umrzeć. Przetrwać mieli tylko najsilniejsi. 

Sir Francis Galton urodził się 16 lutego 1822 roku w Sparbrook, Birmingham w Anglii. Był kuzynem Karola Darwina i należał do najbardziej ekscentrycznych i barwnych naukowców tamtej epoki. Interesowało go wiele dziedzin, zajmował się między innymi biologią, a w szczególności antropologią, poza tym meteorologią, medycyną, psychometrią, statystyką, geografią. Dziś głównie znany jest jako ojciec eugeniki. Napisał ponad 340 rozpraw naukowych, z czego część była naukowa, prace te są cenione do dzisiaj, a część trochę mniej naukowa, choć i te traktował bardzo poważnie. O jego szerokości zainteresowań mogą świadczyć takie pozycje, jak: O okularach dla nurków, Badania statystyczne skuteczności modlitw, Przeciętny przypływ podniecenia, Wizje ludzi zdrowych, Ćmy rasowe, Trzy pokolenia obłąkanych kotów, Kuracja truskawkowa na podagrę, Krojenie okrągłego tortu według zasad naukowych, Dobry i zły humor w rodzinach angielskich czy Względna wrażliwość karku u mężczyzn i kobiet.
 

Wyspy Galapagos są zamieszkane przez liczne osobliwe stworzenia niespotykane nigdzie poza tymi wyspami, zalicza się je do tak zwanych gatunków endemicznych. Odmienny świat Wysp Galapagos przyczynił się do powstania teorii ewolucji Darwina. Karol Darwin podczas swojej podróży dookoła świata odwiedził te wyspy i zachwycił się bogactwem form. Szczególną uwagę zwrócił na ptaki i gady, które zainspirowały go do sformułowania teorii ewolucji.