Dołącz do czytelników
Brak wyników

Ekologia

18 stycznia 2022

NR 48 (Styczeń 2022)

Sieci natury, czyli architektura roślin klonalnych z sukcesem ewolucyjnym

0 846

Ewolucyjny sukces to nie tylko bycie tu i teraz, ale sposób na długowieczność. Rośliny klonalne tworzą sieci podziemne i nadziemne istniejące tysiące lat. Gdzie można spotkać te niezwykłe sieci? Wszędzie wokół nas. To truskawka w naszym ogródku, koniczyna na trawniku, skrzyp na polu, ostrożeń na łące, turzyca na plaży, paproć i widłak w lesie oraz wiele innych. Wszystkie te organizmy, powstałe w różnym czasie, należą do różnych grup taksonomicznych, ale mają podobny plan budowy architektury ciała, który zapewnia im sukces trwania – SIEĆ.

POLECAMY

Różnorodność architektury sieci

Sieć rośliny klonalnej zbudowana jest z dwóch rodzajów jednostek nazywanych rametami. Rameta podstawowa, tzw. rameta matka (ang. plant mother), powstaje w wyniku rozmnażania płciowego z jednej zygoty. Rameta w wyniku wzrostu wegetatywnego (ten proces nazywa się często rozmnażaniem bezpłciowym) wytwarza drugi rodzaj jednostek – tzw. ramety siostrzane (ang. plant daughter) (Ryc. 1). Nowe ramety siostrzane powstają w wyniku aktywności komórek totipotencjalnych zlokalizowanych w merystemach. Cała roślina zwykle składa się z kilku ramet tego samego klonu i nazywana jest genetem. 
Sieć zbudowana z ramet siostrzanych, połączonych z rametą matką w procesie jej wzrostu wegetatywnego, nazywana jest w ekologii klonem. Ramety połączone są za pomocą kłączy lub rozłogów (Fot. 1). Te organy podziemne i nadziemne to specyficzne „kable informatyczne”, które nie tylko scalają elementy budowy sieci, lecz także dzięki nim przepływają zasoby, sygnały, a także mikrobiom między rametami. Ramety mają zdolność tworzenia wszystkich niezbędnych struktur (m....

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów



Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Biologia w Szkole"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    Wojciech Robert Wysoczański

    Student Wydziału Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Odkrywa grzyby endofityczne w roślinach rzadkich, ginących w Polsce, a także wykorzystywanych przez człowieka. Hoduje je in vitro, identyfikuje mikroskopowo i molekularnie. Członek sekcji Grzyby w interakcjach PTMyk. Pasjonat fotografii.

    Martyna Dominiak-Świgoń

    Absolwentka Wydziału Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zaangażowana w badania dotyczące interakcji w sieciach roślin klonalnych. Ukończyła szkolenia z zakresu tutoringu i przywództwa w edukacji. Członek sekcji Grzyby w interakcjach oraz kapituły konkursu Science – lubię to! Entuzjastka interdyscyplinarnych projektów edukacyjnych.

    Marlena Lembicz

    PROF. DR HAB.; Botanik, ekolog roślin, nauczyciel akademicki, prof.dr hab. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmuje się ekologicznymi i ewolucyjnymi efektami interakcji między grzybami endofitycznymi, a roślinami i zwierzętami. Dwukrotny członek komitetu zarządzającego dwóch Akcji COST UE dotyczących grzybów endofitycznych (FA1103 i FA1405). Autorka wielu naukowych artykułów na ten temat. Absolwentka studiów podyplomowych – Technologia Kształcenia na UAM oraz Szkoły Tutorów I stopnia, certyfikowany przywódca w edukacji. Inicjatorka i koordynatorka w latach 2013-2015 zajęć Kreatywność i Przedsiębiorczość na Wydziale Biologii. Przewodnicząca poznańskiej sekcji mykologicznej PTB i ogólnopolskiej sekcji Grzyby w interakcjach PTMyk. Członek kapituły konkursu Science – lubię to!. Pasjonatka wypraw górskich.