Wielkie wymieranie

Historia życia na Ziemi mogłaby wskazywać, że wymieranie to proces naturalny, nieunikniony i czasami losowy. Paleontolodzy sądzą, że 99% gatunków, które żyły na Ziemi, to gatunki wymarłe. Jednak problemem jest to, że wymieranie, którego jesteśmy świadkami, przebiega na znacznie większą skalę i znacznie szybciej niż epizody, które znamy na podstawie danych geologicznych. Czy gatunki, które przeżyją, będą tymi, które my, ludzie, chcielibyśmy oglądać? Czy przyszły świat będzie tym, w którym chcielibyśmy żyć? W obliczu obecnego kryzysu bioróżnorodności dobrą wiadomością jest to, że życie ma zdolność odradzania się, złą natomiast, że proces ten będzie tym szybszy, im szybciej znikniemy z tej planety.

Wymieranie w przeszłości

W geologicznej historii Ziemi życie było niszczone kilkakrotnie. Kilka wspólnych cech łączyło te wydarzenia, tj.:

1. prowadziły one do katastrofalnych strat w żywych organizmach; 
2. straty te dotyczyły jedynie pewnych grup organizmów, podczas gdy inne były zdolne przetrwać bez większego uszczerbku; 
3. grupy, które przetrwały, nie były uprzednio dominujące; 
4. w kontekście czasu geologicznego życie odradzało się stosunkowo szybko. 

Do masowego wymierania dochodziło w okresach prekambryjskim i kambryjskim, w końcowym okresie ordowiku, późnym dewonie, późnym permie, późnym triasie i w końcowym okresie kredy. Pierwsze wielkie wymieranie nastąpiło 542 miliony lat temu i dotyczyło zwierząt ediakarycznych Ediacara biota (nazwa pochodzi od jednego z miejsc w Australii, gdzie zostały znalezione ich skamieniałości). Organizmy te pojawiły się na Ziemi w późnej erze neoproteozoicznej (ok. 600 milionów lat temu) i trwały aż do kambru, jednak szczyt ich panowania przypadał na okres od 565 do 541 milionów lat temu. Te niewielkie zwierzęta były heterogenne pod względem ekologicznym i taksonomicznym. Odnaleziono nieliczne ich skamieniałości, co wiąże się nie tylko z faktem, że żyły one w odległych czasach, lecz także z tym, że ich ciała były miękkie i tylko nieliczne z nich miały zwapniałe „szkielety” (Waggoner, 2003). Zalicza się do nich m.in. Cloudina sp. odkryta na Pustyni Mojave (Newada, USA) lub Nimbia dniesteri znana z Ukrainy. Do kolejnych masowych wymierań dochodziło w erze paleozoicznej, w okresie późnokambryjskim, w ordowiku (490–443 milionów lat temu) oraz w de­wonie (417–354 milionów lat temu)....