Autor: Krzysztof Dudek

Badania przeprowadzane na ponad milionie pacjentów z objawami depresji wykazały, że istnieje związek między tą chorobą a pogryzieniem przez kota lub psa. Taki stan rzeczy wiązano z zakażeniami pierwotniakiem Toxoplasma gondii, którego kot jest żywicielem ostatecznym, a człowiek jak i inne ssaki mogą także przypadkowo ulec zakażeniu. 

Sekcje zwłok zwierząt mają bardzo dużą wartość dydaktyczną. Jak pokazują badania, nawet najnowsze modele trójwymiarowe czy profesjonalne filmy wideo nie są w stanie przekazać tyle samo wiedzy uczniom lub studentom co przeprowadzana na żywo sekcja martwego prawdziwego organizmu. 

A dokładniej rzecz ujmując, przed przenoszonymi przez nie chorobami, np. groźną boreliozą. Mamy coraz więcej dowodów, aby na to pytanie odpowiedzieć twierdząco. Okazuje się bowiem, że część gospodarzy kleszczy powoduje zmniejszenie występowania drobnoustrojów chorobotwórczych w ich populacjach. Naukowcy zaczęli niedawno poznawać, jakie mechanizmy do tego doprowadzają, a swój wkład w badania mają również polscy naukowcy.

Obecnie wiadomo już całkiem sporo na temat snu człowieka oraz występujących zmiennościach między pojedynczymi ludźmi oraz ich populacjami. Naukowcy wiedzą np., że mężczyźni kładą się spać później niż kobiety (u zwierząt jest tak samo), a sam czas snu determinowany jest głównie przez wschody i zachody słońca. Wiemy również, iż ważnym czynnikiem modyfikującym jest praca; z tego powodu ludzie w wielu krajach śpią dłużej w weekendy. Badania, w których porównywano godziny snu ludzi zamieszkujących odległe tereny w tej samej strefie czasowej (np. Polaków, Niemców, Włochów i Hiszpanów), pokazały znaczące różnice – ludzie ze wschodu wstają znacznie wcześniej od tych z zachodu. Skutki tego możemy łatwo zauważyć, będąc zagranicą, gdy przyzwyczajeni jesteśmy, że sklepy otwierane są już około godziny 8 rano, a na zachodzie Europy robi się to dopiero o 10. Niestety dużo mniej wiadomo na temat behawioru snu występującego u innych zwierząt niż człowiek. Z tego powodu grupa polskich, niemieckich i hiszpańskich naukowców postanowiła przyjrzeć się tematowi snu naszych psów w kontekście bliskich relacji z ich właścicielami.

Myśliwi, broniąc racji bytu praktykowanego hobby, lubią porównywać swoją działalność do roli zwierząt drapieżnych, które regulują populacje zwierząt roślinożernych i dbają o równowagę w ekosystemach. Argumentują oni, że ich działalność jest konieczna ze względu na brak na wielu obszarach dużych drapieżników, które naturalnie ograniczałyby liczebność innych zwierząt. Teoretycznie myśliwi powinni dokonywać selekcji potencjalnych zdobyczy i odstrzeliwać jedynie osobniki chore, słabe czy stare, czyli właśnie takie, jakie w naturalnych warunkach padłyby ofiarą np. wilków czy rysi. Praktyka okazuje się jednak inna. Myśliwi polują chętniej na osobniki w pełni zdrowe, stosunkowo młode i dużych rozmiarów. Wybierając cel, często kierują się np. wielkością poroża czy rogów, która świadczy o dobrej kondycji zwierzęcia.

W jednym z poprzednich numerów „Biologii w Szkole” opisywaliśmy metodę sprawdzania wiedzy dzieci na dany temat na podstawie analizy wykonywanych przez nie rysunków. Taka metoda jest pod pewnymi względami znacznie lepsza od zadawania dzieciom pytań tekstowych, na które muszą udzielić wypowiedzi. 

bieg materii i przepływ energii działa w środowisku naturalnym bardzo sprawnie. Jak jednak wygląda w przypadku zaburzeń antropogenicznych? Naukowcy z Niemiec postanowili sprawdzić, co dzieje się ze zwierzętami zabijanymi przez turbiny wiatrowe. 

Niektóre gatunki ptaków, jak np. jerzyki czy albatrosy, mogą latać bez odpoczynku przez bardzo długi czas, niekiedy nawet przez całe miesiące. Naukowcy zastanawiali się, jak ptaki w ciągłym locie mogą regenerować swój układ nerwowy i doszli do wniosku, że ptaki muszą robić sobie drzemki w powietrzu.