Regularnie gniazduje w Polsce od prawie 70 lat, ale dla większości mieszkańców naszego kraju jest gatunkiem kompletnie nieznanym. Okres wakacji to najlepszy czas na spotkanie z tym bardzo kolorowym ptakiem. Łatwiej go usłyszeć niż zobaczyć – charakterystyczny głos żołny rozbrzmiewa zazwyczaj wśród terenów otwartych, zwłaszcza w sąsiedztwie rzek o urwistych brzegach lub w pobliżu wyrobisk o pionowych skarpach.
Dział: Ze świata zoologii
Wąż Eskulapa jest rzadko widywany w naturze. Jego ogólny wizerunek znany jest jednak niemal każdemu, kto choć raz widział apteczny szyld. To właśnie wąż Eskulapa znajduje się w logo wielu aptek, sławę swą zawdzięczając greckiemu bogu Asklepiosowi (Eskulapowi), patronowi sztuki medycznej. Od czasów starożytnej Grecji jest symbolem odrodzenia sił witalnych i powrotu do zdrowia.
Ten największy gryzoń Europy jest zwierzęciem szczególnym, ponieważ przekształcając środowisko pod kątem swoich wymagań, aktywnie kreuje biotopy wodno-błotne, które szybko są kolonizowane przez setki gatunków różnych roślin, grzybów i zwierząt.
To ptak silnie związany z polską kulturą. Adam Mickiewicz wspomniał o nim m.in. w „Stepach Akermańskich”, a Józef Chełmoński poświęcił żurawiom kilka obrazów. Julian Tuwim napisał wiersz o nieudanej próbie zadzierzgnięcia kontaktów między czaplą a żurawiem, zaś reżyser Jerzy Hoffman w ekranizacji sienkiewiczowskiego „Ogniem i mieczem” ubarwił lecącymi żurawiami scenę pojmania Bohdana Chmielnickiego przez łotrzyków nasłanych przez Czaplińskiego.
Lwy nieodmiennie kojarzą się z Afryką. I tak jest w rzeczywistości – obecnie niemal wszystkie dziko żyjące lwy, występują na Czarnym Lądzie. W Azji zachowała się tylko jedna ostoja tego drapieżnika na zachodzie Indii. Ale przed 2. tysiącami lat, azjatyckie lwy żyły także na południowym wschodzie Europy.
Lato to dobry czas, na spotkanie z tym tajemniczym ptakiem. Najczęściej można go zobaczyć w locie, ale jest też szansa zaobserwować go, jak brodzi w płytkiej wodzie rzeki, strumienia, czy śródleśnego rowu. Latem większość czarnych boćków zdobywa pokarm nie tylko dla siebie, ale także dla swoich piskląt.
Przełom lata i jesieni to czas jelenich godów. Słynne rykowisko jeleni znane jest przede wszystkim przyrodnikom oraz myśliwym, leśnikom i osobom fotografującym piękno przyrody. Starszemu pokoleniu Polaków jelenie gody kojarzą się z obrazami, które do lat 70. XX w. często „ozdabiały” wiele polskich mieszkań. Na tych obrazach zazwyczaj ukazywany był tylko „ryczący” samiec jelenia, bez grupy samic, jak jest to w rzeczywistości…
Ta wschodnioazjatycka kaczka od ponad półwiecza notowana jest także w Polsce. Bajecznie ubarwione samce mandarynki stały się inspiracją dla wykwintnych strojów chińskich możnowładców – mandarynów. Zauroczeni tą wyjątkowo barwną kaczką Anglicy, zaaklimatyzowali ją u siebie. W ich ślady poszli inni i obecnie w Europie żyją tysiące tych niesamowitych kaczek. Okazuje się jednak, że na naszym kontynencie nie jest ona gatunkiem zupełnie obcym.
Od wieków wzbudza zainteresowanie człowieka. Intrygujące cechy jego behawioru, jak dzienna aktywność i widowiskowość polowań, skuteczne sposoby wdzierania się na podwórza i wręcz nałogowe chwytanie drobiu, a także cenne futro chętnie wykorzystywane do szycia ciepłych okryć zimowych skupiały na nim uwagę ludzi od najdawniejszych czasów.
Dyletanci uważają ją za gatunek wyłącznie afrykański. Konsekwencją tego błędu jest obecnie traktowanie jej w Europie jako gatunek obcy i inwazyjny. Tymczasem przed 300 laty gniazdowała ona nad środkowym i dolnym Dunajem. Jednak w pierwszej połowie XVIII w. jej bałkańska populacja wymarła. Ale na naszym kontynencie gęsiówka nie zanikła zupełnie: w tym czasie na drugim krańcu Europy, w Anglii, właściciele ziemscy zaczęli ją hodować w swoich posiadłościach i tolerować osobniki zbiegłe na wolność. Podobnie stało się po II wojnie światowej w Niemczech i Holandii, gdzie jako uciekinier z hodowli zaczęła tworzyć od lat 60 XX w. na swobodzie populację lęgową, promieniującą obecnie na pozostałe kraje Europy.
Obecnie jest największym przedstawicielem kotowatych w Europie. Korzystając ze ścisłej ochrony prawnej, tylko w niewielu przypadkach spontanicznie powrócił na obszary, gdzie wcześniej został wytępiony. Ale dzięki reintrodukcjom ponownie występuje w Alpach i Górach Dynarskich oraz Szumawie i Harzu. W Polsce przed ćwierćwieczem dokonano skutecznej reintrodukcji w Puszczy Kampinoskiej, a w ostatnich latach ryś sam zrekolonizował Sudety.