Dział: Z praktyki szkolnej

Eksperyment jest jedną z podstawowych metod badań w naukach przyrodniczych i jest coraz częściej wykorzystywany w trakcie nauczania biologii w szkole. Jednak zaplanowanie i przeprowadzenie dobrego badania eksperymentalnego na Olimpiadę Biologiczną wymaga uwzględniania także dodatkowych czynników, których zwykle nie bierzemy pod uwagę przy wykonywaniu eksperymentu na lekcjach biologii. 

Najpierw wpadły mi w ręce trzy wywiady z nauczycielami, osobami zasłużonymi dla oświaty w swoich środowiskach lokalnych. Pięknie mówili o zawodzie, o tym, jak bardzo lubią pracę z dziećmi i młodzieżą, ale nie znoszą wystawiania im ocen, ani tych cząstkowych, ani klasyfikacyjnych na koniec semestru i koniec roku szkolnego. Żaden nie wyjaśnił jednak, dlaczego tej czynności, typowo nauczycielskiej, nie lubi.

Drzewa są roślinami obecnymi w naszym codziennym życiu każdego dnia. Mijamy je w drodze do pracy, do szkoły. Przyzwyczailiśmy się do obecności drzew do tego stopnia, że ich nie zauważamy. Przemiany społeczne, rozwój gospodarczy przyczyniły się do tego, że coraz rzadziej mamy kontakt ze środowiskiem naturalnym. Niejednokrotnie uczniowie mają możliwość zetknięcia się z zagadnieniami szeroko rozumianej przyrody wyłącznie na zajęciach w szkole. Przed nauczycielami stoi trudne zadanie polegające na tym, aby w krótkim czasie zainteresować uczniów światem ożywionym i nieożywionym.

Centrum Nauki Kopernik planuje powołanie Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego. Będzie to pierwszy w Polsce eksperymentalny ośrodek zajmujący się badaniem, opracowywaniem i testowaniem nowatorskich form oraz metod działań edukacyjnych. Celem pracowni jest zmiana kultury uczenia się i przyczynienie się do przeprowadzenia zmian w kształceniu, które będą odpowiadały na potrzeby i wyzwania społeczeństwa XXI wieku. Sytuacja, w której dzieci siedzą w klasie i słuchają nauczyciela przekazującego im wiedzę jest odwzorowaniem stanu z XIX wieku. Dzisiaj ta wiedza nie jest tylko w głowie nauczyciela – jest wszędzie. Powinniśmy zmienić kulturę uczenia się, zmienić rozumienie tego, czym jest proces uczenia. Temu będzie służyła pracownia – mówi dyrektor Centrum Nauki Kopernik, Robert Firmhofer.

Środowisko przyrodnicze można rozumieć jako ogół ożywionych i nieożywionych składników przyrody, takich jak budowa geologiczna, uformowanie terenu, stosunki wodne, klimat, rodzaj gleby i wreszcie organizmy żywe. Są one ze sobą oczywiście ściśle powiązane i zależą od siebie nawzajem. Równowaga naturalna jest jedną z ważniejszych cech środowiska przyrodniczego, ponieważ ma ona miejsce, gdy przemiany energii i materii w przyrodzie są zrównoważone.

✔Liczba jednostek lekcyjnych: 2
✔Miejsce zajęć: zakład utylizacji odpadów, np. Zakład Zagospodarowania Odpadów w Suchym Lesie.
✔Poziom: szkoła ponadgimnazjalna, poziom podstawowy.
✔Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z systemem gospodarki odpadami oraz pojęciami z nim związanymi. Zajęcia mają również służyć wykształceniu ✔u uczniów właściwej postawy i podejścia do problemu odpadów.

Udział żywych zwierząt w procesie nauczania i wychowywania młodych ludzi ma nieocenione znaczenie dla rozwijania w nich wrażliwości na przyrodę i ciekawości świata. Podczas różnego rodzaju imprez i pokazów można zaobserwować ogromne zainteresowanie, jakim cieszą się stoiska prezentujące żywe zwierzęta. Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu organizuje od 3 lat Poznańskie Dni Zwierząt Egzotycznych – z roku na rok impreza odwiedzana jest przez coraz większą liczbę ludzi. Trudno o bardziej atrakcyjne zajęcia przyrodnicze od takich, na których dzieci mogą nie tylko zobaczyć, ale i dotknąć zwierząt. 

– I jak – biorą? – to było częste pytanie, gdy ludzie spotykali mnie nad wodą uzbrojonego w słusznej wielkości siatkę entomologiczną. Tłumaczyłem wtedy, że nie łowię ryb, ale badam ważki. To potrafiło wzbudzić spore emocje: Co takiego?! Ważki? – niektórzy nie wiedzieli, co to za stworzenia. Ale gdy spotykali mnie w kolejne dni, z przejęciem opowiadali, że rzeczywiście, kiedy się przyjrzeli, dostrzegali nad wodą owady „z takimi niebieskimi skrzydełkami”. Mieli na myśli świtezianki (rodzaj Caloperyx). W istocie świtezianki rzucają się w oczy: są stosunkowo duże, o intensywnym połyskliwym kolorze, ruchliwe.